Müzik (Blues nedir)

Blues nedir ? Caz nedir ? 

Blues XIX. Yüzyılda genellikle siyah kölelerin çalışırken söyledikleri ruhani ezgilerden kaynaklanan bir Amerikan folk müziğidir. Cazın doğuşunda ve gelişiminde önemli etkisi vardır. Şarkıların sözleri genel olarak yalın ve abartısız bir ifade taşır. Karşılıksız sevda ekonomik sıkıntı gibi konular çoğu zaman hüzünlü bir yorumla işlenir. Bazen de açık saçık sözler sert ve bıkkın bir ifadeyle hüznün yerini alır.

Blues'da şarkıcının hem melodik hem de ritmik özgürlüğü çok fazladır. Standart bir blues parçası devamlı tekrar edilen 12 mezürden ve 3 temel akordan oluşur. Bu akorlar çalınan tonun (gamın) 1. 4. ve 5. derecelerinin isimlerini alan akorlardır ki bunların majör minör hatta 6'lı 7 'li olmaları isteğe bağlıdır. Caz müziği içinde 'blues' sözcüğühalen cazın en temel armonik yapısı olan bu 12 ölçülük biçimi anlatmak için de kullanılır.

Caz'a gelince Avrupalıların çoğunun 'caz' ile ilk ilişkiye geçişleri ne trajiktir ki 1920'lerde Jack Hylton'ların Paul Whiteman'lerın "sweet"iyle olmuştur. Bir yalancı caz olan 'sweet' yapmacık tatlı müziğiyle pek kötü değildi ancak caz da değildi.

Caz müziği içinde bir unsur bir stil bir çalış tarzı yoktur ki bu yolla ticarete sokulmamış olsun; bir başka deyişle sulandırılmamış bayağılaştırılmamış ve özünden yoksun bırakılmamış bulunsun. Zencilerin o eski hüzünlü yüzyılların baskısını ve ezikliğini titreşimler halinde veren bluesugece klüplerinin ve kabarelerin bunaltıcı dans müziği olmuştur. Başlarda yalnızca blues şarkılarına eşlik eden piyanist tekniğinden başka bir şey olmayan 'boogie' egsantrik bir dans müziği haline sokulmuştur. Cazda başından beri ritmik bir unsur olarak bulunan 'swing' bütün zamanların en büyük müzik ticaretine alet edilmiştir. Dans etmek için değil de yalnız dinlemek için olan soyut ve karmaşık caz türü 'be-bop' bir çok ülkede dans okullarının uyguladığı akrobatik zıplamaların müziği durumuna getirilmiştir.

Buraya kadar caz müziğinin ne olmadığını anlamaya çalıştık. Şimdi ne olduğu sorusunun cevabını bulmaya çalışalım:

Amerika'nın en tanınmış caz eleştirmenlerinden Marshall W. Stearns "Caz Avrupa çalgılarını kullanan ve Avrupa armoniğini Avrupa-Afrika melodiğini ve Afrika ritm unsurlarını birbirine bağlayan doğaçtan çalınan (emprovize) Amerikan müziğidir." der. Ancak Avrupalı caz uzmanları cazın "Amerikadan dolayı" değil de "Amerikaya rağmen" var olduğu görüşündedirler. Zencilerin Amerika'da içinde bulundukları durum düşünülürse bu fikrin de doğruluk payı taşıdığı görülür. Bu durumda Stearns'ün tanımındaki "Amerikan müziği" sözcükleri yerine "Uluslararası müzik" demek daha doğru olacaktır. Ama caz müziği beyaz ve siyah ırkın müzikal planda karşılaştıkları yerde yani Amerika'nın New Orleans şehrinde doğmuştur. Ayrıca ortaya bir de caz müziği coğrafyası çıkmıştır ki Harlem Chicago Kansas City ve Los Angeles New Orlenas'a ek olarak bu coğrafyanın merkezlerini oluşturular.

Cazın gelişmesindeki en etkili yön onun stilidir. Cazın stil açısından gelişmesi belli bir tutarlılıkbir mantık belli bir zorunluluk ve bütünlük içinde olmuştur. Bu da gerçek sanatın gelişimini belirleyen bir özelliktir. Caz stilleri cazın doğumundan başlayarak gelişimini sürdürmüştür.